www.mydajemy.fora.pl

admin

Batu-chan

Batu-chan (?-ok. 1255), drugi syn Dżocziego, potomek Czyngis-chana. Od 1227 chan mongolski. Organizował zbrojne wyprawy przeciwko Bułgarii (1236), Rusi (1237), Polsce (1241) oraz Węgrom, Chorwacji i Dalmacji. 1236/37 podbił step połowiecki (Kipczak) i Bułgarów nadwołżańskich. 1238 rozbił księstwa riazańskie i włodzimierskie, 1240 zdobył Kijów. Twórca potęgi tureckiej i założyciel zjednoczonego państwa Złotej Ordy (1251).

Ojciec Dżoczi oskarżany był przez braci o nieprawe pochodzenie, co spowodowało, iż został odsunięty od następstwa tronu, a jego ułus (B. władał nim od 1227) pozostawał na uboczu imperium. W IV 1241 roku Mongołowie rozgromili armię Henryka II Pobożnego pod Legnicą, wojska węg. zaś poniosły klęskę pod Mohi. Najpewniej w związku ze sporami o następstwo po śmierci wielkiego chana Ugedeja, B. wycofał się nad Wołgę, nie uczestniczył jednak w walkach o tron, zadowalając się tytułem "starszego rodu". Po śmierci B. władzę w Złotej Ordzie objął jego syn Sartak, otruty kilka miesięcy później przez brata Berke.

Henryk Probus (1257 - 1290)

Urodził się w 1257 lub 1258 r., jedyny znany syn księcia wrocławskiego Henryka III, syna Henryka Pobożnego i Judyty, córki Konrada I Mazowieckiego, poprzednio żony Mieszka Otyłego opolsko-raciborskiego (zmarła tuż po urodzeniu Henryka). W 1266 r., po śmierci ojca, stał się dziedzicem jego księstwa, nad którymi rządy przejął, wobec małoletniości następcy, stryj jego Władysław, arcybiskup salzburski. Stryj powierzył Henryka królowi czeskiemu na dwór w Pradze. Tam zetknął się on z wykwintnym życiem dworskim, w którym się rozsmakował. Później rozwinął on u siebie życie dworskie z występami poetów i turniejami, a także sam komponował pieśni miłosne na wzór minnesaengerów. W 1273 r. zostaje uznany za pełnoletniego, ale nadal utrzymuje się jego zależność od króla czeskiego Przemysła Ottokara II. 18 lutego 1277 r. z jego dworu w Jelczu pod Wrocławiem porwali go ludzie Bolesława Rogatki i uwięzili we Wleniu. 22 lipca za cenę uwolnienia odstąpił Rogatce szóstą część swego terytorium, ze Strzegomiem i Środą. Na wieść o śmierci króla czeskiego w bitwie pod Suchymi Krutami (25 VIII 1278 r.) ruszył zbrojnie na Pragę, aby zażądać regencji w Czechach i opieki nad małoletnim Wacławem II. Ubiegł go jednak w tym Otton brandenburski i Henryk musiał się zadowolić, otrzymaną od Rudolfa Habsburga jako dożywotnie odszkodowanie, ziemią kłodzką. W lutym 1281 r. wezwał on na zjazd w Baryczy swych sąsiadów: Przemysła II wielkopolskiego, Henryka legnickiego (syna Rogatki) i Henryka głogowskiego, po czym uwięziwszy ich, zmusił do ustępstw. Przemysł odstąpił mu ziemię wieluńską, a obaj Henrykowie zajęli wobec niego pozycję lenną. W następnych latach narastał spór Henryka IV z biskupem Tomaszem II o wsie założone przez biskupów w puszczy granicznej. Książę został wyklęty, ale poparli go miejscowi franciszkanie, premonstratensi i cystersi, a także Piastowie śląscy (poza górnośląskimi), większość rycerstwa i miasta. Skonfiskował on dobra biskupie w Nysie i Otmuchowie, wygnał ze swego księstwa zwolenników biskupa i zabronił stosować się do zarządzeń biskupich. W styczniu ogólnopolski synod w Łęczycy, któremu przewodził arcybiskup Jakub Świnka, potępił jednak Henryka, a ten zwolnił skonfiskowane dobra biskupie i dokonał dalszych ustępstw na rzecz Kościoła. W 1288 r., po śmierci Leszka Czarnego Henryk wystąpił jako następca na tronie krakowskim; Wawel wydał mu kasztelan krakowski, Sułko z Niedźwiedzia, a miejscowi rzeźnicy otworzyli bramy miasta. Napotkał wszakże na opór biskupa krakowskiego Pawła z Przemankowa, sporej części rycerstwa, Władysława Łokietka i księcia halickiego Lwa. Poparli go natomiast książęta śląscy oraz miasta, zwłaszcza Kraków i Wrocław. Do papieża wysłał Henryk poselstwo z prośbą o przywrócenie królestwa w Krakowie, zmarł jednak 24 czerwca 1290 r. we Wrocławiu, prawdopodobnie otruty. Miejsce pochówku to kolegiata św. Krzyża na Ostrowiu Tumskim we Wrocławiu. Księstwo wrocławskie zapisał Henrykowi Głogowskiemu, Kraków Przemysłowi II (jako przyszłemu królowi), ziemię kłodzką zwrócił Wacławowi II, a biskupowi wrocławskiemu pełnię praw książęcych w ziemi nysko-otmuchowskiej. Nie szczędził przywilejów miastom (siedemnaście dla samego Wrocławia, w tym pierwsze w Europie Środkowej prawo składu, poza tym np. przywilej lokacyjny dla Wieliczki), organizował ruch osadniczy.

Przemysł II (1257 - 1296)

Urodzony 14 X 1257 r., zmarł 8 II 1296 r.; jedyny syn księcia wielkopolskiego Przemysła I i Elżbiety śląskiej, na świat przyszedł cztery miesiące po śmierci ojca. Wychowywał się pod opieką matki, a po jej śmierci w 1265 r. na dworze swego stryja Bolesława Pobożnego. Doprowadził on w 1273 r. do poślubienia przez Przemysła córki księcia meklemburskiego Henryka I Pielgrzyma - Ludgardy. W tym roku uciekł on od stryja i zawarł przymierze z Henrykiem IV Probusem, przewidujące wzajemne niesienie sobie pomocy. W 1277 r. zorganizował on wspólnie z Henrykiem I Głogowskim zakończoną niepomyślnie wyprawę, mającą na celu uwolnienie Probusa, uwięzionego przez Bolesława Rogatkę. Po bezpotomnej śmierci Bolesława Pobożnego w 1279 r. Przemysł stał się panem całej Wielkopolski. W 1281 r. Przemysł został podstępnie uwięziony na zjeździe w Sądowlu przez swego dawnego sprzymierzeńca Henryka IV Probusa, który wymusił na nim zrzeczenie się kasztelanii rudzkiej. W 1282 r. książę pomorski Mściwoj II wystawił w Kępnie dokument, na mocy którego uznawał się on lennikiem Przemysła. Na przełomie 1283 i 1284 r. Przemysł odzyskał kasztelanię rudzką, ale zaraz potem ją utracił, by odzyskać ponownie w 1287 i 1288 r. W 1285 r. poślubił on per procuram córkę zdetronizowanego króla Szwecji Waldemara - Ryksę (Ludgrada zmarła w tajemniczych okolicznościach dwa lata wcześniej). Henryk IV Probus w testamencie sporządzonym przed swoją śmiercią w 1290 r. zapisał Przemysłowi Małopolskę, którą z kolei przejął po śmierci Leszka Czarnego w 1288 r. Przy sporym zaangażowaniu arcybiskupa Jakuba Świnki powstała na początku 1293 r. koalicja złożona z Przemysła, Władysława Łokietka i jego brata Kazimierza, księcia łęczyckiego, zwrócona przeciw Wacławowi II czeskiemu, pretendującemu do tronu krakowskiego. W końcu 1294 r. po bezpotomnej śmierci Mściwoja II Przemysł objął bezpośrednie rządy nad Pomorzem. W 1295 r. papież Bonifacy VIII wyraził zgodę na koronację Przemysła, która odbyła się w tym roku 26 VI. Po uroczystościach koronacyjnych Przemysł wyruszył na objazd Pomorza, potwierdzając wówczas szereg przywilejów wystawionych przez książąt pomorskich dla klasztorów i możnowładztwa dzielnicy. Na początku 1296 r. ludzie nasłani przez margrabiów brandenburskich usiłowali porwać Przemysła przebywającego wtedy w Rogoźnie. Wywiązała się przy tym walka, podczas której Przemysł odniósł rany. Porywacze dobili go, gdyż nie mogli go zabrać z sobą. Zwłoki Przemysła przewieziono do Poznania, gdzie pochowano je uroczyście w tamtejszej katedrze.

Władysław Łokietek (1260 - 1333)

Urodzony w 1260 lub 1261 r., zmarł 2 III 1333 r. w Krakowie, gdzie został pochowany; syn księcia Kazimierza kujawskiego i jego trzeciej żony Eufrozyny, córki księcia opolsko-raciborskiego Kazimierza I; ożeniony z Jadwigą, córką Bolesława Pobożnego, z którą miał sześcioro dzieci; od 1267 r. książę łęczycki i kujawski, od 1288 r. - sieradzki, w okresie 1296-1300 książę wielkopolsko-pomorski, 1288-1292 i od 1305 r. - sandomierski, od 1306 r. książę krakowski, pomorski i kujawski, od 1314 r. - wielkopolski, od 1320 r. król polski. Po śmierci Leszka Czarnego w 1288 r. toczył walki z książętami śląskimi, Henrykiem IV Probusem i Wacławem II czeskim. Pokonany przez tego ostatniego w 1292 r. musiał opuścić Sandomierz, zrzec się wszelkich praw do Małopolski i uznać jego zwierzchnictwo, otrzymując w lenno ziemię sieradzką i dzielnicę kujawską. Wybrany w 1296 r. wbrew testamentowi Przemysła II na tron wielkopolski, przybrał tytuł księcia Królestwa Polskiego i Pomorza, co doprowadziło do walk z Henrykiem III Głogowskim. Ponieważ nie mógł sprostać Wacławowi II i tracił poparcie w kraju, Łokietek został złożony z tronu na zjeździe w Poznaniu w 1300 r., po czym schronił się na Węgry. W 1304-5 r. przy pomocy oddziałów węgierskich opanował ziemię sandomierską, a po śmierci Wacława II (1305 r.) i Wacława III (1306 r.), odzyskując poparcie społeczne, zajął Kraków i Pomorze Gdańskie. Popierany przez arcybiskupa Jakuba Świnkę, musiał stawić czoło opozycji krakowskiej pod przewodnictwem biskupa Jana Muskaty, co przeszkodziło mu w udzieleniu pomocy Pomorzu Gdańskiemu opanowanemu w 1308-09 r. przez Krzyżaków. W Krakowie jeszcze raz wybuchł bunt w 1311 r., tym razem pod wodzą wójta Alberta. W 1314 r. Łokietek opanował Wielkopolskę, korzystając z wybuchu powstania przeciw synom Henryka III głogowskiego. Starania o koronę królewską zostały uwieńczone sukcesem w 1320 r. Ostatnie lata jego panowania upłynęły pod znakiem eskalacji konfliktu polsko-krzyżackiego, co zakończyło się, mimo zwycięstwa pod Płowcami w 1331 r., utratą Kujaw rok później. Pochowany w katedrze wawelskiej.

Kazimierz Wielki (1310 - 1370)

Urodzony 30 IV 1310 r. w Kowalu, zmarł 5 XI 1370 r. w Krakowie, król polski od 1333 r., ostatni z Piastów; syn Władysława Łokietka i Jadwigi, córki księcia wielkopolskiego Bolesława Pobożnego. Od młodości przygotowywany do objęcia tronu, w ostatnich latach panowania ojca bierze aktywny udział w rządzeniu krajem. Celem jego samodzielnych rządów stało się umocnienie i integracja Królestwa Polskiego; podstawą polityki zagranicznej były dlań przyjazne stosunki z węgierskimi Andegawenami i Stolicą Apostolską. W okresie jego rządów terytorium państwa wzrosło z ok. 106 tys. km2 do ok. 270 tys. km2, poza granicami państwa polskiego pozostał Śląsk, ziemia lubuska i Pomorze, główne oparcie dla władzy stanowiła zaś Małopolska. W polityce wewnętrznej Kazimierza Wielkiego daje się zaobserwować skłonność do faworyzowania mniej znanych rodów szlachty małopolskiej, szlachta wielkopolska zaś była nastawiona doń opozycyjnie. Opiekun Kościoła, dążący jednak do zachowania nad nim kontroli, zwolennik tolerancji wyznaniowej. Szereg reform ustrojowych, w tym kodyfikacja prawa zwyczajowego, uporządkowanie systemu podatkowego i reforma monetarna; spory wkład w podniesienie obronności kraju, a także poziomu szkolnictwa i nauki. Czterokrotnie żonaty, doczekał się pięciu córek. Pochowany w wawelskiej katedrze w Krakowie.

admin · Wysłany: Pią 20:36, 13 Mar 2009 Temat postu:

URBAN II (1088-1099) - jeden z następców Henryka IV. Postanowił połączyc idee pielgrzymki do ziemi świętej Ze święta wojna. Na synodzie w Clermont wezwał rycerstwo do walki z muzułmanami i wyzwolenia grobu Chrystusa w Jerozolimie.
Innocenty III - był jednym z najwiekszych papiezy. jego zasługi :

- zwołanie saboru laterańskiego IV, który nakazł wzmonić moralnosc duchownych
- polecił wiernym przystepwoac w okresie wielkanocnym do spowiedzi i komuni św.
- zobowiązał arafie do tworzenia szkół
- organizował krucjaty przeciwko muzułmanom

Jan bez ziemi ( 1199-1216 ) próbował wprowadzić bardziej restrykcyjna polityke fiskalna m.in ponownie obciążajac kler podatkami.

henryk III (1216-1272) próbował nałozyc podatki na baronów

Filip IV piękny (1285-1314) władca ten wprowadził liczne wojny z Anglia i niezalezna flandria. dązył do powiekszenia swojej domeny, ale brakowało mu funduszy.

Heryk IV - papiez nie wyraził zgody na jego ceraska koronacje. król musiał starac sie o cofniecie ekskomuniki.udał sie do Canossy gdzie przebywał papież by błagac go o przebaczenie. uzyskał je po 3 dniach. jednak z gdy wrócil do niemiec rozprawił sie z opozycja otworzył armie i zjał rzym.

admin · Wysłany: Pią 20:38, 13 Mar 2009 Temat postu:

WŁADYSŁAW II WYGNANIEC- syn Bolesława Krzywoustego. Pokonał braci w walce o władzę ale napotkał opór dużej grupy.Rozkazał oślepić Piotra Włostowica przez
co został obłożony klątwą i musiał uchodzić z kraju.
BOLESŁAW KĘDZIERZAWY- syn Bolesława Krzywoustego.Objął władzę po swym bracie(zgodnie z zasadą sienioratu).Załagodził spory wewnętrzne. Utrudniał powrót Władysława II .Sytuacja się zmieniła gdy na tronie cesarskim zasiadł Fryderyk Barbarossa(bratanek żony Wygnańca).Zależało mu bardziej na podporządkowaniu sobie Polski niż na przywróceniu władzy wygnanemu władcy.
MIESZKO STARY- kolejny syn Bolesława Krzywoustego. Po śmierci Bolesława Kędzierzawego próbował wzmocnić władzę zwierzchnią. Wprowadziło on m.in. surową politykę fiskalną czemu sprzeciwili się możni z Krakowa.W 1177 Mieszko został wypędzony z kraju.
KAZIMIERZ SPRAWIEDLIWY-dzięki umiejętnością sprawowania władzy przy udziale możnych i duchowieństwa sprawował władzę do swojej śmierci(w 1194)zyskując przydomek sprawiedliwego.Pod koniec jego rządów rozpoczeły się wojny które były skutkiem dążenia innych piastów do objęcia tronu.Władzę objął jego syn Leszek Biały.
HENRYK POBOŻNY-sprawował władzę w Małopolsce i nad dużą częścią Wilekopolski.Zginął w bitwie z Tatarami pod Legnicą.
HERMAN VON SALZA- wielki mistrz zakonu krzyżackiego. Dzięki swoim rozległym kontaktom i talentom dyplomatycznym, zdobył od księcia Konrada Mazowieckiego nadanie w postaci ziemi chełmińskiej.

Domiuszka · Wysłany: Nie 13:37, 15 Mar 2009 Temat postu:

Mieszko II

Syn Bolesława Chrobrego wyznacziony na następcę, nie był pierworodny. Wysłany do Pragi w poselstwie z propozycją antycesarskiego przymierza, gdzie go uwięziono, a później odesłano do Niemiec. wrócił po przekupieniu dostojników przez ojca. nawiązał kontakt z opozycją antycesarską w Niemczech, ale nie zaangażował się zbrojnie. Podejmował jednak wyprawy na Niemcy. Konrad II wyruszył przeciw Mieszkowi, a ten w obawie przed atakiem Jarosława Mądrego ze wschodu oddał Niemcom Milsko i Łużyce. Bezprym wtargnął do Polski , a Jarosław uderzył na Grody Czerwieńskie. Mieszko uciekł do Czech, a władzę objął Bezprym, który odesłał koronę cesarzowi. Po jego śmierci czeski książę wypuścił Mieszka, który próbował odzyskać władzę. Cesarz podzielił państwo na trzy części, pomiędzy Mieszka, Ottona i Dytrycha. Mieszko potwierdził rezygnację z korony królewskiej.

Kazimierz Odnowiciel

Jedyny syn Mieszka II. W przewrotu i odsunięcia go od władzy opuścił Polskę i udał się do Saksonii. Pojawił się po śmierci Mieszka II. Objął tron , ale nie koronował się. Wszczęło bunt, więc udał się na Węgry. Objął on cały kraj. Wykorzystał to czeski książę i najechał ziemie polskie (zniszczenia w Wielkopolsce, jeńcy, wywiózł relikwie św. Wojciecha). Powrócił do Polski z drużyna wojowników. Kraj był zniszczony, a wyczerpane chłopskim powstaniem i najazdem Brzetysława możnowładztwo podjęło współpracę. Po odzyskaniu Małopolski Kraków był jego siedzibą. Przekupiony przez posłów czeskich papież nie potępił najazdu Brzetysława. On opanował Śląsk Zawarto w Kwendlinburgu układ: na jego mocy Śląsk z Wrocławiem wracał do Polski, która zobowiązała się przez 50 lat płacić rocznie Brzetysławowi i jego następcom trybut. Udało się odzyskać Mazowsze. To dzięki sojuszowi z księciem ruskim .

Bolesław Śmiały

Król polski; syn Kazimierza Odnowiciela. Bolesław Śmiały był żonaty z księżniczką ruską, obrał antycesarski kierunek w polityce, zaprzestał płacenia trybutu ze Śląska na rzecz Czech -; popierał zbuntowanych Sasów, nie dopuścił do objęcia tronu przez kandydata niemieckiego,; popierał reformy do wzmocnienia organizacji kościelnej w kraju powstała opozycja przeciwko jego rządom, na której czele stanął biskup krakowski Stanisław; pozwany przed sąd i skazany na karę śmierci za zdradę . Wybuchu powstanie, w wyniku którego król uciekł. Wraz z synem schronił się na Węgrzech, gdzie zmarł w niewyjaśnionych okolicznościach.

Stanisław Bp

Polski duchowny katolicki, biskup krakowski, męczennik, uznawany przez Kościół katolicki za świętego. Za zgodą księcia Bolesława Szczodrego został konsekrowany na biskupa krakowskiego. Biskup dopuścił się zdrady, za którą król wydał go na śmierć przez obcięcie członków. Kult świętego rozpoczął się od legendy o rozbiciu dzielnicowym Polski, jako karze za ten czyn według której Polska rozpadła się tak jak członki ćwiartowanego biskupa.

Władysław Herman

Syn Kazimierza Odnowiciela. Do czasu kryzysu Bolesława Śmiałego pozostawał na uboczu.. Władysław nie stał na czele opozycji przeciw niemu. Przeniósł ośrodek z Krakowa do Płocka i nawiązał stosunki z Czechami. Poprawie uległy Henrykiem IV. Odnowił kontakty z Węgrami. Przeciwnicy wywołali na Śląsku bunt. Stłumili bunt, i wydzielił Zbigniewowi Śląsk. Na mocy w Gnieźnie, za wstawiennictwem biskupów i możnych wydzielił Zbigniewowi Wielkopolskę, a młodszemu synowi, przyznał Śląsk. Zbigniew i Bolesław, wspierani przez możnych, wszczęli bunt przeciw ojcu i zmusili go do wygnania Sieciecha. Utrzymano podział kraju, a do dzielnicy Bolesława dołączono Małopolskę. Przy Władysławie pozostało Mazowsze i władza zwierzchnia nad synami.

Bolesław Krzywousty

Syn Władysława I Hermana. Po śmierci Hermana bracia podzielili państwo, tak że Zbigniew otrzymał Wielkopolskę i Mazowsze, a Bolesław Małopolskę i Śląsk. Doszło do konfrontacji między bracmi. Krzywousty bez trudu zajął część kraju i został władcą Polski, a Zbigniew mógł rzadzić na Mazowszu. Krzywousty zaatakowałbrata pod pretekstem nieudzielenia przez pomocy w wojnie z Pomorzanami i pokonał go, a Zbigniew udał się do Niemiec, szukając tam pomocy. Zbigniew wrócił do kraju, oskarżany o chęć zamordowania brata, został przez niego oślepiony i wkrótce zmarł. Pod naciskiem duchowieństwa Bolesław odbył pielgrzymkę do grobu św. Wojciecha. Z inicjatywy Bolesława udał się na Pomorze Otton z celem zorganizowania akcji misyjnej. Dążył do umocnienia pozycji względem Niemiec i Czech, zawierając sojusz z Danią i próbując osadzić na tronie węgierskim swego poplecznika.

Grzegorz VII

Zwolennik obozu reformy kościoła, kierownik polityki papieskiej od pontyfikatu Mikołaja II. Od tego czasu reforma papieska przeciwstawiała się reformie cesarskiej kościoła. Dążył do centralizacji kościoła pod absolutną władzą papieży (Dictatus Papae). Znany z zatargu z cesarzem niemieckim Henrykiem IV. Związał z sobą monarchie zagrożone ekspansją niemiecką: Polskę, Węgry, Chorwację oraz Anglię, Francję i Hiszpanię. Przy pomocy Grzegorza VII odbudowano metropolię gnieźnieńską, a Bolesław II Śmiały uzyskał koronę królewską z rąk jego legatów.

Crying or Very sad

admin · Wysłany: Pon 13:46, 16 Mar 2009 Temat postu:

1025- koronacja Mieszka II
1038- najazd księcia Brzetysława
1054- zjazd w Kwedlinburgu; wielka schizma wsch.
1075- Dictatus papae
1076- koronacja Bolesława Śmiałego
1079- poćwiartowanie ciała bp Stanisława
1081- tajemnicza śmierć Bolesława Śmialego
1095- synod w Clermont
1096- pierwsza wyprawa krzyżowa
1099- utworzenie Królestwa Jerozolimskiego
1109- wyprawa cesarska na Krzywoustego
1122- synod w Wormacji
1135- zjazd w Merseburgu i hołd lenny złożony przez Bolesława Krzywoustego
1138- statut Krzywoustego
1180- zjazd w Łęczycy
1204-1261- Cesarstwo Łacińskie

1212- krucjata dziecięca
1215- Magna Charta Libertatum
1226- umowa Konrada Mazowieckiego z Krzyżakami
1237- połączenie Zakonu Henryka Pobożnego
1265- początek parlamentu angielskiego
1291- upadek Akki
1295- koronacja Przemysła II na króla Polski
1302- pierwsze Stany Generalne we Francji
1320- koronacja królewska Władysława Łokietka
1333- śmierć Łokietka i koronacja królewska Kazimierza Wielkiego
1335- zjazd w Wyszehradzie
1339- II zjazd w Wyszehradzie
1343- pokój w Kaliszu z Krzyżakami
1364- założenie Akademii Krakowskiej
1370- Śmierć Kazimierza Wielkiego

POJĘCIA

Chrystianizacja – proces wypierania rodzinnych wierzeń etnicznych, osiadłego w określonym rejonie ludu, przez wiarę chrześcijańską. Jego największe nasilenie przypadało w okresie średniowiecza, a spowodowane było dominującą pozycją chrześcijaństwa wśród ówczesnych europejskich władców oraz rosnącymi wpływami papiestwa.
Hołd lenny – ceremonia uroczystego przekazania lenna przez seniora swojemu wasalowi. Podczas tej uroczystości następowało homagium - wasal klękał przed swoim seniorem i składał mu uroczystą przysięgę wierności, zobowiązując się do niesienia pomocy swojemu seniorowi w radzie i ofiarując pomoc zbrojną. Następowała wówczas inwestytura, czyli formalne przekazanie lenna wasalowi.
Testament Bolesława Krzywoustego (zwany inaczej statutem) – akt prawno-polityczny, w którym władca ustalił zasady następstwa tronu i wprowadził podział terytorialny Polski między swoich synów. Od tej pory główna władza należała do księcia zwierzchniego (princepsa), którym każdorazowo miał zostawać najstarszy przedstawiciel (senior) rodu. Miał on władzę zwierzchnią nad juniorami. Do jego obowiązków należała obrona granic i prowadzenie polityki zagranicznej, a także mianowanie arcybiskupa i biskupów. Utrzymywał też w dzielnicach innych książąt załogi. Jedynie senior miał prawo bicia monety.
Seniorat –porządek obejmowania tronu. Ustanawiana była często po podziale kraju między synów władcy i określała, że po jego śmierci władzę zwierzchnią ma każdorazowo sprawować najstarszy męski przedstawiciel rodu.
Trójpolówka - sposób uprawy roli polegający na podzieleniu pola na trzy części. Każdego roku uprawiane są tylko dwie z nich, a trzecia ugoruje, co pozwala na "odpoczywanie" ziemi. Jedno pole obsiewano jesienią zbożem ozimym, drugie obsiewano wiosną zbożem jarym, a trzecie pole ugorowane stanowiło pastwisko.
Cech, organizacja samorządu rzemieślniczego o charakterze społeczno-zawodowym, częściowo również gospodarczym, zrzeszająca rzemieślników jednego lub kilku pokrewnych zawodów, mająca na celu: podnoszenie kwalifikacji zawodowych, utrwalanie więzi środowiskowych, postaw zgodnych z zasadami etyki i godności, prowadzenie na rzecz członków działalności społeczno-organizacyjnej, oświatowej i gospodarczej, reprezentowanie interesów członków wobec organów władzy i administracji oraz sądów,
Gildia (konfraternia)- stowarzyszenie o charakterze obronnym, religijnym lub towarzyskim.
Hanza– związek miast handlowych Europy Północnej z czasów Średniowiecza i początku ery nowożytnej. Miasta należące do związku popierały się na polu ekonomicznym, utrudniając pracę kupcom z miast nie należących do związku.
Schizma Wschodnia – rozłam w chrześcijaństwie na Kościół wschodni i zachodni, który miał miejsce w 1054 r.
Reforma Kluniacka to reformy na przełomie X i XI wieku ( za pontyfikatu Sylwestra II), które wprowadzono najpierw w klasztorze w Cluny. Dotyczyły powrócenia do reform św. Benedykta, czyli przestrzeganie ubóstwa, zachowanie celibatu, wypełnianie czasu modlitwą, nauką i pracą. Głoszono także hasło treuga Dei, czyli pokój Boży, który wzywał do zaprzestania wojen w czasie wielkiego postu, adwentu oraz od środy wieczorem do poniedziałku rano. Kongregacja kluniacka zrzeszała wszystkie klasztory Benedyktyńskie pod przewodnictwem Cluny.
Treuga Dei- "pokój Boży"; ustanowiony ok. 1040 r. przez Kościół rz.kat. zakaz starć zbrojnych od środy wieczór do poniedziałku rano, później również w adwencie i w poście (z wyjątkiem okresów wojny), łącznie przez 230 dni w roku.
Dictatus Papae – program papieża Grzegorza VII dążącego do absolutnej władzy papieża w Kościele, podporządkowania sobie cesarzy, wprowadzenie zakazu przyjmowania przez duchownych od władcy świeckiego inwestytury, co uznano za symonię, a także do scentralizowania Kościoła. Został sformułowany w roku 1075 jako odręczna notatka, która nie miała być przeznaczona do publikacji.
Wyprawy krzyżowe – łączna nazwa wszystkich krucjat prowadzonych od XI do XIII w. w celu odbicia, a następnie obrony miejsc związanych z religią chrześcijańską w Palestynie. Uczestników wypraw krzyżowych nazywa się zbiorczo krzyżowcami.
Zakon rycerski – pierwotnie w Kościele katolickim zakon, w skład którego wchodzili zakonnicy (duchowni) oraz bracia-rycerze, czyli rycerze, którzy nie przyjmując święceń, godzili się żyć jak zakonnicy (składali śluby czystości i ubóstwa). Ich głównym zadaniem była nie tylko modlitwa czy kontemplacja, lecz również walka w obronie wiary i ideałów przyjętych w regule zakonnej.
Krucjata dziecięca jest nazwą nadaną mieszaninie faktów i fikcji, która została uwieczniona w średniowiecznych kronikach jako wyprawa krzyżowa dzieci, które przez samą czystość serca miały oswobodzić Ziemię Świętą z rąk muzułmanów.
Handel lewantyński - średniowieczny i nowożytny handel prowadzony szlakiem łączącym przez Morze Śródziemne Europę z Lewantem, a pośrednio z Dalekim Wschodem. We wczesnym średniowieczu dominowali na nim Arabowie, Grecy i Żydzi. W czasie wypraw krzyżowych ten handel przejęli mieszczanie Wenecji, Genui i Pizy. Przywożono do Europy głównie surowce i przedmioty luksusowe. Eksportowano srebro, drewno i niewolników. Bilans tego handlu był zwykle ujemny, co powodowało ucieczkę srebra z Europy.
Reconquista hiszpańska– walka chrześcijan o wyparcie Maurów z Półwyspu Iberyjskiego, trwająca od VIII do XV wieku.

Monarchia stanowa – forma ustroju politycznego, związana z wyodrębnieniem się zróżnicowanych grup społecznych (stanów). Władza monarchy, dotąd patrymonialnego, została ograniczona na rzecz stanów, szczególnie rycerstwa i duchowieństwa, niekiedy mieszczaństwa. Udział stanów w rządach był realizowany przez reprezentację w zgromadzeniach stanowych (późniejsze parlamenty) i różne formy samorządu.
Magna Charta Libertatum- akt wydany w Anglii w 1215 przez króla Jana bez Ziemi pod naciskiem możnowładztwa, wzburzonego królewską samowolą i uciskiem podatkowym. Formalnie była przywilejem mającym równocześnie znamiona umowy między królem a jego wasalami. Ograniczała władzę monarszą, głównie w dziedzinie skarbowej (nakładanie podatków za zgodą rady królestwa) i sądowej (zakaz więzienia lub karania bez wyroku sądowego), określając uprawnienia baronów, duchowieństwa i zakres swobód klas niższych.
Stany Generalne- zgromadzenie reprezentujące przedstawicieli 3 stanów: szlachty, duchowieństwa i stanu trzeciego, czyli reszty społeczeństwa we Francji, zwoływane jako doradczy organ króla, zwłaszcza w sprawach ustalania podatków.
Immunitet - przywilej wyłączający terytoria lenników spod władzy urzędników króla. Dzięki niemu lennicy króla w imieniu władcy formalnie sprawowali władzę administracyjną, skarbową i wojskową. Był kolejnym elementem systemu lennego, który osłabiał władzę królewską.
Kolonizacja na prawie niemieckim- zjawisko gospodarczo-społeczne w XIII–XIV w., obejmujące swym zasięgiem Europę Środk.-Wsch., polegające na planowym osadnictwie ludności pochodzącej gł. z zach. obszarów Niemiec.k.n.p.n.dokonywała się na mocy osobnych umów, określających zakres praw oraz swobód kolonistów, zawieranych pomiędzy panem gruntowym a grupa osadników reprezentowanych przez zasadźcę; w Polsce rozwijała się od pocz. XIII w. wraz z napływem grup wolnej ludności z Zach. (gł. z Niemiec), przynoszących ze sobą zręby nowego prawa osadniczego, rozwiniętego następnie w system prawny zw. prawem niem., oraz stosowaną na Zach. technikę zakładania nowych wsi i miast, ściśle powiązaną z bardziej wydajnymi systemami rolnictwa i nowymi technikami w rzemiośle i handlu; w XIV w. doprowadziła do znacznego zwiększenia gęstości zaludnienia i zmniejszenia obszarów puszczańskich.
Prawo magdeburskie (prawo niemieckie) – prawo miejskie wzorowane na prawie miasta Magdeburga.
rawo niemieckie – termin powstały w początkach XIII w. na Śląsku i Morawach początkowo jako prawo napływającej ludności, a następnie jako wzór przy organizacji samorządowej w miastach i lokacji polskich wsi. Prawo magdeburskie składało się, dla ujęcia całości życia prawnego, z dwu spisów prawa tj. obszerniejszego i bardziej wszechstronnego Zwierciadła Saskiego (łac. Speculum Saxonum) oraz prawa posiłkowego Weichbild dla miast. W kolejnych stuleciach prawo magdeburskie, lub tzw. magdeburgia, stały się synonimem prawa miejskiego.
Złota Bulla Andrzeja II - dokument wydany w 1222 roku przez króla Węgier Andrzeja II, gwarantujący tzw. sługom królewskim (tzw. serwienci, późniejsza szlachta średnia) prawa, jakie wcześniej przysługiwały magnatom: nietykalność osobistą, nietykalność majątkową, ograniczenie obowiązku służby wojskowej poza granicami Węgier, władzę sądowniczą nad chłopami, wolność od podatków.
Korona Królestwa Polskiego– termin określający instytucję państwa polskiego w późnym średniowieczu, rozumianą zgodnie z koncepcją niezależności instytucji państwa od osoby monarchy. Zarazem nazwa ideologii politycznej wyrażającej się nowym sposobie postrzegania władzy, powstałej pod wpływem koncepcji płynących z Czech i Węgier.

admin · Wysłany: Pon 15:15, 16 Mar 2009 Temat postu:

Mieszko II (ur. 990 r., zm. 10 lub 11 maja 1034 r.) – król Polski 1025-1031, książę Polski 1032-1034 z dynastii Piastów, drugi syn Bolesława I Chrobrego, a pierwszy z małżeństwa z Emnildą, księżniczką słowiańską. Przejął władzę po śmierci ojca i prawdopodobnie wypędził z kraju swoich dwóch braci. Zorganizował dwa niszczycielskie najazdy na Saksonię w 1028 i 1030. Następnie prowadził wojny obronne przeciw Niemcom, Czechom i książętom Rusi kijowskiej. Uciekł z kraju w 1031 po ataku Jarosława Mądrego, który na polskim tronie osadził jego brata Bezpryma. Mieszko zbiegł do Czech, gdzie został uwięziony przez księcia Udalryka. Odzyskał władzę w 1032 jako książę jednej z trzech dzielnic. Zjednoczył państwo, ale nie udało mu się odtworzyć stabilnych struktur władzy. Za jego czasów od Polski odpadły nabytki terytorialne Bolesława Chrobrego: Milsko, Łużyce, Grody Czerwieńskie, Morawy i Słowacja.
Kazimierz Odnowiciel (ur. 25 lipca 1016, zm. 28 listopada 1058 w Poznaniu ) – książę z dynastii Piastów, władca Polski w latach 1039-1058, syn Mieszka II i Rychezy. W latach 1034-1039 najprawdopodobniej nie zdołał objąć władzy, został wygnany, a kraj pogrążył się w kryzysie.
Bolesław II Szczodry (Śmiały) (ur. ok. 1042, zm. 2 lub 3 kwietnia 1081 lub 1082) – król Polski 1076-1079, książę Polski w latach 1058 - 1076.Był pierworodnym synem Kazimierza Odnowiciela i Marii Dobroniegi, córki Włodzimierza I Wielkiego, wielkiego księcia kijowskiego. Brat Władysława I Hermana. Imię otrzymał po swoim pradziadzie ojczystym Bolesławie I Chrobrym.
Św. Stanisław ze Szczepanowa (ur. ok. 1030 w Szczepanowie, zm. 11 kwietnia 1079 w Krakowie) – polski duchowny katolicki, biskup krakowski, męczennik, uznawany przez Kościół katolicki za świętego. Jeden z katolickich patronów Polski, patron archidiecezji krakowskiej i diecezji sandomierskiej.Pochodzenie i data urodzin Stanisława nie są znane. Według tradycji uznaje się, że urodził się 26 lipca 1030 w Szczepanowie.Ówczesny biskup krakowski Lambert wyznaczył go na swego następcę. W 1072 za zgodą księcia Bolesława Szczodrego został konsekrowany na biskupa krakowskiego.
Władysław I Herman (ur. ok. 1043, zm. 4 czerwca 1102) – książę z dynastii Piastów, władca Polski w latach 1079-1102.
Bolesław III Krzywousty (ur. 20 sierpnia 1086[1][2], zm. 28 października 1138) – książę Małopolski, Śląska, dzielnicy sandomierskiej w latach 1102-1107, książę Polski w latach 1107-1138 z dynastii Piastów. Syn Władysława I Hermana i Judyty czeskiej, córki króla Czech Wratysława II. Ojciec książąt: Władysława II Wygnańca, Bolesława IV Kędzierzawego, Mieszka III Starego, Henryka Sandomierskiego i Kazimierza II Sprawiedliwego.Bolesław Krzywousty został uznany przez historiografię, jako obrońca średniowiecznej Polski, m.in. dzięki bohaterskim zmaganiom z 1109 przy obronie Głogowa. Przywrócił polskie panowanie nad Pomorzem Gdańskim, ziemią lubuską i podporządkował Księstwu Polskiemu Pomorze Zachodnie aż po Rugię.Większość swojego życia poświęcił polityce pomorskiej i chrystianizacji tych ziem. Bolesław Krzywousty utrzymał także niezależność polskiego kościoła, mimo chwilowego niepowodzenia w latach 30. XII w. Krzywousty mimo osiągnięć, popełniał wiele błędów. Popełniona zbrodnia wobec Zbigniewa i późniejsza pokuta, wyrażała jego wielkie ambicje i umiejętność znajdowania kompromisu. Cechy te, nadały mu miano dobrego wyraziciela epoki. Książę stał się symbolem historycznym, uosobieniem ważkich uczuć i dążeń politycznych pokoleń Polaków od końca XIX w.
Grzegorz VII zwany też Odkupicielem, brat Hildebrand (ur. ok. 1020 w Sovana w Toskanii, zm. 25 maja 1085 w Salerno) – święty, papież w latach 1073-1085.Należał do papieży-reformatorów, a najlepiej znany jest z powodu tzw. sporu o inwestyturę z władcą Niemiec Henrykiem IV.
Henryk VI Hohenstauf (ur. w listopadzie 1165 w Nijmegen, zm. 28 września 1197 w Messynie) – król Niemiec w latach 1190-1197 (koronowany w 1169 r.), cesarz rzymski w latach 1191-1197, król Sycylii (wraz z żoną Konstancją) w latach 1194-1197 z dynastii Hohenstaufów.
Urban II, Odon de Lagery, (ur. 1042 w Chatillon-sur-Marne, Szampania - zm. 29 lipca 1099), papież od 1088.
Innocenty III, właściwie Lotario de' Conti di Segni (ur. 1161 w Gavignano koło Anagni, zm. 16 czerwca 1216 w Perugii) –papież od 8 stycznia 1198 aż do dnia swojej śmierci. Uważany za jednego z najwybitniejszych papieży średniowiecza.
Saladyn (ur. 1137 lub 1138 w Tikricie w Mezopotamii, zm. 4 marca 1193 w Damaszku) – wódz i polityk muzułmański pochodzenia kurdyjskiego, sułtan Egiptu, władca imperium rozciągającego się od Sudanu po Syrię, od Jemenu przez Półwysep Arabski, północny Irak do wschodniej Turcji (Diyarbakır), uważany za założyciela dynastii Ajjubidów.
Jan bez Ziemi (ur. 24 grudnia 1167 w Oksfordzie, zm. 18 lub 19 października 1216 w Newark), zwany "Janem bez Ziemi" (ang. John the Lackland, fr. Jean sans Terre) - król Anglii od 6 kwietnia 1199, brat Ryszarda I. Jego przydomek pochodzi stąd, że w odróżnieniu od swych starszych braci nie otrzymał od ojca Henryka II Plantageneta żadnych posiadłości ziemskich. Dopiero w roku 1189, kiedy tron objął jego brat Ryszard Lwie Serce, otrzymał od niego hrabstwo Gloucester.
Henryk III (ur. 1 października 1207 w Winchesterze, zm. 16 listopada 1272 w Londynie) – król Anglii od 1216 r. Najstarszy syn Jana bez Ziemi i Izabeli, córki Aymera Tillefera, hrabiego Angoulême.
Filip IV Piękny, fr. Philippe le Bel (ur. 1268, Fontainebleau - zm. 29 listopada 1314, Fontainebleau) - król Francji i Nawarry w latach 1285-1314, syn Filipa III Śmiałego z dynastii Kapetyngów i jego pierwszej żony - Izabeli Aragońskiej.
Władysław II Wygnaniec (1105-1159) – książę zwierzchni polski, krakowski, sandomierski, wschodniej Wielkopolski, kujawski, śląski i zwierzchni pomorski w latach 1138-1146.
Bolesław IV Kędzierzawy (1120 lub 1121-1173) – książę mazowiecki od 1138, w Krakowie, na Kujawach, Gnieźnie i Kaliszu od 1146, w Sandomierzu od 1166, książę zwierzchni Polski w latach 1146-1173.

Mieszko III Stary (wielkopolski) (ur. między 1122 a 1125, zm. 13 lub 14 marca 1202 w Kaliszu) – książę wielkopolski (część zachodnia z Poznaniem) w latach 1138-1177/9,1182-1202, książę senior w latach 1173-1177, książę zwierzchni Polski 1198-1199, 1199-1202, we wschodniej Wielkopolsce z Gnieznem w latach 1173-1177/9, 1182-1202, w księstwie kaliskim w latach 1173-1177/9, 1182-1191,1194-1202, w południowej Wielkopolsce (nad Obrą) w latach 1138-1177/9, książę zwierzchni Pomorza Gdańskiego w latach 1173-1177/9, 1198-1199, 1199-1202, książę krakowski w latach 1173-1177, 1191, 1198-1199, 1199-1202, książę kujawski w latach 1195-1198.
Kazimierz II Sprawiedliwy (ur. 1138, zapewne przed 28 października, zm. 5 maja 1194 w Krakowie) – książę wiślicki w latach 1166-1173, książę sandomierski od 1173, od 1177 książę krakowski (z włączonym do księstwa do 1182 Kaliszem i Gnieznem), od 1186 książę mazowiecki i kujawski (możliwe, że Kujawy otrzymał dopiero syn Kazimierza – Leszek Biały w 1199). Syn Bolesława III Krzywoustego z rodu Piastów. Przydomek: "Sprawiedliwy" nie jest mu współczesny, pojawił się dopiero w XVI wieku.
Henryk II Pobożny (ur. 1196/1207, zm. 9 kwietnia 1241) – książę śląski, krakowski i wielkopolski 1238- 1241 (do 1239 tylko w południowej Wielkopolsce po linię rzeki Warty). Przez cały okres nad ziemią kaliską i wieluńską (rudzką) wyłącznie opieka nad małoletnimi książętami. W latach 1238 - 1239 rządy w księstwie opolskim i opieka nad sandomierskim.
Hermann von Salza herbu Lilium (ur. ok. 1179, zm. 20 marca 1239 w Salerno) – wielki mistrz zakonu krzyżackiego w latach 1209-1239, faktyczny twórca potęgi zakonu.
Temudżin władca mongolski, twórca i długoletni władca Imperium Mongolskiego.
Henryk IV Probus (ur. 1257 lub 1258, zm. 23 czerwca 1290) – książę wrocławski w latach 1270-1290, książę krakowski w latach 1288-1290.
Przemysł II (ur. 14 października 1257 w Poznaniu, zm. 8 lutego 1296 w Rogoźnie) – władca z dynastii Piastów (ostatni męski przedstawiciel linii wielkopolskiej), książę poznański w latach 1257-1279, książę wielkopolski w latach 1279-1296, książę krakowski w latach 1290-1291, książę pomorski w latach 1294-1296, król Polski w latach 1295-1296.
Władysław Łokietek (ur. między 3 marca 1260 a 19 stycznia 1261, zm. 2 marca 1333, Kraków) – książę na Kujawach Brzeskich i Dobrzyniu 1267-1275 (pod opieką matki), udzielne rządy razem z braćmi 1275-1288, książę brzeski i sieradzki 1288-1300, książę sandomierski 1289-1292, 1292-1300 lennik Wacława II, regent w księstwie dobrzyńskim 1293-1295, książę łęczycki 1294-1300, książę wielkopolski i pomorski 1296-1300, na wygnaniu w latach 1300-1304, od 1304 w Wiślicy, od 1305 ponownie w Sandomierzu, Sieradzu, Łęczycy i Brześciu, od 1306 w Krakowie i zwierzchnictwo nad księstwami inowrocławskim i dobrzyńskim, 1306-1308/9 na Pomorzu, od 1314 w Wielkopolsce, od 1320 król polski, od 1327 zamiana Sieradza i Łęczycy na Inowrocław i Dobrzyń, w 1329 utrata ziemi dobrzyńskiej, w 1332 utrata Kujaw.
Kazimierz III Wielki (ur. 30 kwietnia 1310 w Kowalu, zm. 5 listopada 1370 w Krakowie) – król Polski w latach 1333-1370, ostatni władca z dynastii Piastów na polskim tronie.

Domiuszka · Wysłany: Pon 15:37, 16 Mar 2009 Temat postu: